In Holland’s Duinen nummer 76 van april 2020 staat op pagina 13-21 een artikel “Berkheide, een verdwenen vissersbuurt tussen Katwijk en Scheveningen”. Het is geschreven door Frans Beekman op basis van een manuscript van Herman van der Meer, die daarom als tweede auteur is vermeld.
Herman is in juli 2019 overleden aan de gevolgen van een hersenbloeding. Hij was bijzonder geïnteresseerd in historische gegevens over de duinen in onze omgeving en heeft daarover verschillende artikelen gepubliceerd.
Op pagina 11-12 van het boek Bijzonder Berkheide wordt in het kader “Het verdwenen dorpje Berckheij” de geschiedenis van het dorpje besproken. Ten opzichte van dat kader biedt het artikel in HD enkele nieuwe spellingsvarianten van het dorpje (“Berkerheye”, “Berckerheyden”) en interessante aanvullende citaten uit oude bronnen.
Over de naamsoorsprong, ondergang en ligging van het dorpje, de later naar het dorpje genoemde valleien Groot Berkheide en Klein Berkheide, en over het verloop van de weg van Wassenaar naar zee, wordt nogal wat gespeculeerd en geïnterpreteerd, waarbij de onderbouwing niet altijd eenduidig is.
Van de notoir onnauwkeurige en onvolledige kaarten uit vroeger eeuwen worden dingen afgeleid die het ‘oplossend vermogen’ van de kaarten verre te boven gaan. Zo wordt uit bijgaande kaart van eind 16e eeuw afgeleid dat het dorpje in een langgerekte vallei lag, terwijl op die kaart helemaal geen andere valleien zijn aangegeven, die er ongetwijfeld wel waren.
Kortom: een boeiend artikel, waarin interessante bronnen worden vermeld. Maar de conclusies moeten wel met enig voorbehoud worden gelezen.
Voor wat het waard is: Berkhey wordt geplaatst in jouw kavel (5a), dus goed blijven opletten of je niets boven het zand ziet uitsteken achter de zeereep 🙂
Ja Joop, goede suggestie. Ik heb in 2018 Gerrit al gewezen op uitgestoven palen in de noordelijke kerf van de kale zeereep (PAS-project SBB). Maar dat waren waarschijnlijk geen restanten van Berkhey. Gerrit: je zou daar nog nader onderzoek naar (laten) doen: al iets bekend?
Ik heb er toen foto’s van gemaakt, en een stukje hout meegenomen en bewaard, maar er verder nog niets mee gedaan, in de veronderstelling dat het wel iets uit de Tweede Wereldoorlog zal zijn, want toen is er in de zeereep veel gebeurd. Misschien toch nog eens het hout laten analyseren. Bij wie zou ik daarvoor terecht kunnen?
Ik heb even naast mij op de bank gekeken. Els zegt de kans groot is dat het uit WO II komt, maar je weet het niet, je weet het niet…De aangewezen weg is om met je foto’s en stukje hout naar de stadsarcheoloog te gaan, die van Katwijk is Peter van der Bos. Een andere weg is om ermee naar Ruurd Kok te gaan, die is gespecialiseerd un WO II in de duinen.
Om je verwachtingen te temperen: aan je stuk(je)hout zou dendrologisch onderzoek gedaan moeten worden. Is prijzig en je hebt een geschikt stuk nodig
Hoe dichter bij Katwijk, hoe logischer. Hoeveel families Berkhei/Berkhey wonen er nu in Wassenaar of Den Haag?
Opvallende conclusie is ook dat er geen enkele bron gevonden is die de inwoners van Berkheide in een negatief daglicht stelt. Misschien hebben wij van Bijzonder Berkheide en Dwars door de Duinen ons wel mee laten slepen door het romantische idee dat Berkheide een soort vrijstaatje was van vrijgevochten lieden die het niet zo nauw namen met alles. 😉