foto: Gerrit van Ommering

Wie kent ze niet, die typisch Nederlandse strandpalen. Ze staan op bijna alle stranden van de Nederlandse kust. Vroeger, vanaf 1843, werden ze door Rijkswaterstaat gebruikt om groei en afname van het strand te meten. Voor dat onderdeel van de nationale kustverdediging hebben we tegenwoordig digitale apparatuur, en er hoeft geen strandpaal meer aan te pas te komen. Die mooie strandpalen zijn sinds 1990 in feite dus overbodig.

Gelukkig zijn nog veel strandpalen behouden gebleven, tot vreugde van bijvoorbeeld wandelaars, strandvissers, de KNRM en de veiligheidsregio’s, die allemaal nog veel waarde hechten aan dit cultureel erfgoed en er ook nog het nut van inzien. Vandaar dat langs de meeste kustvakken een rij strandpalen, soms twee, behouden is gebleven. Maar helaas niet overal.

Wie de boeken Bijzonder Berkheide en Coepelduynen op de Kaart kent weet dat de samenstellers daarvan de strandpalen een bijzonder warm hart toedragen. In het hoofdstuk Oranje Boven uit het eerstgenoemde boek wordt de lezer ingewijd in de Berkheise Paalkunde en staan alle strand- en duinpalen tussen de Rijnmond en de Wassenaarse Slag afgebeeld, en in Coepelduynen op de Kaart alle strandpalen tussen Noordwijk en Katwijk .(zie bijgaande pdf).

Een stapje verder gaat Martijn de Groot. Deze journalist/tekstschrijver heeft van de strandpalen in Nederland een groot project gemaakt. De Groot liep in 2019 en 2020 de hele kust af en fotografeerde alle kilometerpalen. Hij is er zelfs mee in de Telegraaf gekomen, en onder meer ook in Duin. Op basis van foto’s, historische bronnen, archieven en interviews met mensen uit de praktijk gaat de Groot een boek geheel gewijd aan strandpalen maken. We kijken er naar uit!

Van zijn mooiste strandpalen-foto’s zijn ansichtkaarten gemaakt, die je kunt uitkiezen en bestellen via zijn informatieve website: https://strandwachters.nl/