Op 13 november fietste ik rond 08:30 Berkheide in via het werkpad vanaf de Wassenaarse Slag. Ik was op weg naar kavel 3 om daar mijn wintertelling te gaan uitvoeren. Er was net een felle bui losgebarsten, hopelijk de laatste van die ochtend. In kavel 1 vloog vlak naast mijn fietswiel opeens een hoog en hees ‘pzzie’ roepende bruine zangvogel op met witte staartzijden: dat klonk direct perfect voor een ‘Sibopie’, oftewel een Siberische Boompieper! De vogel was vlakbij in een berkje gaan zitten en zag er verregend uit. Ik kon nog net iets van een contrasterend koppatroon zien, maar verder niets. Mijn fototoestel en geluidsrecorder zaten ergens diep in mijn rugzak onder mijn poncho. Met natte handen appte ik mijn kaveltelpartner en zeldzaamhedenexpert Gijsbert Twigt. Bij de vorige wintertelling hadden we nog een late gewone Boompieper in ons kavel en speculeerden we al over een Siberische. 

Gijsbert was snel ter plaatse en ondertussen kwam ook Ed Schouten aanlopen, die vandaag het aangrenzende kavel 2 zou gaan tellen. De vogel was uit beeld, maar gelukkig vonden we hem vrij snel terug, schuilend onderin een duindoorn – het regende nog steeds. Plots vloog hij eruit en hoog weg, daarbij twee roepjes slakend. Gijsbert stond gelukkig strategisch opgesteld, mét draaiende recorder, want een goede opname van de roep (of goede foto’s) zijn bij deze soort essentieel bewijsmateriaal. Er stonden twee roepjes goed hoorbaar op de opname. Het weer klaarde op en tevreden gingen we alledrie onze telling uitvoeren. Ed trof de vogel daarbij weer aan in of vanuit kavel 2 en kon wat foto’s maken, vlakbij de plek van de ontdekking. 

Geluidsopname Gijsbert Twigt.

Rond 12:00, na onze tellingen, besloten we dan ook opnieuw te kijken of we de vogel terug konden vinden en hem beter te zien konden krijgen. Hij bleek inderdaad nog ter plaatse in het hoge gras in het open bos nabij de oude plek, typisch de vegetatie waarin de soort vaak gevonden wordt in Nederland. In het zonnetje kon ik nu zelf ook foto’s maken. Het kenmerkende koppatroon met het donker een lichte vlekje in de oorstreek stond erop, evenals de zwarte begrenzing boven de lichte wenkbrauwstreep en het warmgele voorste deel van de wenkbrauwstreep. Wel vonden we de streping op de olijfbruine rug in eerste instantie wat sterk (doorgaans veel minder sterk dan bij Boompieper), maar dat blijkt binnen de variatie van de soort te passen. We zagen de vogel ook nog typisch heimelijk door de ondergroei scharrelen (zie foto), nabij de waterkant, waar hij ook gebaad heeft. De vogel liet ‘s middags geen duidelijke roepjes meer horen, op enkele zeer zachte hoge piepjes bij het opvliegen na.

Siberische boompieper (foto’s Marijn Prins)

De Siberische Boompieper broedt voornamelijk in Aziatisch Rusland en delen van China en is een langeafstandstrekker naar Zuid- en Zuidoost-Azië. De soort was tot een jaar of tien geleden een echte zeldzaamheid in Nederland, maar tegenwoordig worden er jaarlijks waarschijnlijk enkele tientallen exemplaren in Nederland waargenomen, voor het grootste deel overtrekkende vogels in het najaar. Deze vogel betreft een van de weinige aan de grond waargenomen exemplaren in de Hollandse duinen en het eerste exemplaar aan de grond in Berkheide.