Ruim een week geleden kreeg ik een foto van Gerard van der Klugt toegestuurd van een “Goudoogje”, zoals Gerard deze noemde. In de ochtend bij plas 6 gefotografeerd “en de druppels zijn geheel naturel”, schreef hij er nog bij, omdat sommige mensen graag een plantenspuit hanteren bij macrofoto’s. Goudoogje…, die naam had ik nog nooit gehoord, ik herkende het diertje als een groene gaasvlieg (zonder hoofdletters), maar goed, tijden veranderen opa.

Groene gaasvliegen (Chrysoperia carnea, of Goudoogje, maar dat klinkt een beetje als Goudlokje uit het sprookje) hebben niets met vliegen van doen. Of het moet zijn omdat ze ook kunnen vliegen, zij het nogal onhandig met hun vier vleugels (vliegen en muggen hebben twee vleugels). De vleugels zijn netvormig door de talrijke aders en gaasvliegen zitten dan ook in de insectenorde van de Netvleugeligen, een kleine orde waartoe ook Mierenleeuwen en Elzevliegen behoren. Groene gaasvliegen leven niet alleen in de duinen, maar ze kunnen net zo goed in de achtertuin aangetroffen worden. Overal waar maar bladluizen te vinden zijn, want de larven vreten deze aan één stuk door. Maar goed dat ze zo klein zijn; ik zeg het niet snel van insecten, maar de monsterachtige larven lijken regelrecht uit een slechte science fictionfilm te komen.  Ze zijn als een langgerekte zak met zes pootje en aan de voorkant zitten kaken die als giftige tangen uitsteken, zie de afbeelding hieronder die ik van het internet geplukt heb.

Als ze op je huid terecht komen kunnen ze bijzonder pijnlijk bijten, kan ik uit ervaring zeggen. Dat schijnt te komen doordat ze spijsverteringssap inspuiten via de kaken, hetzelfde spul waarmee ze bladluizen inwendig oplossen in hun pantsertje van chitine. Maar ook het leven van een gaasvlieglarve begint niet zonder gevaar. Ma gaasvlieg zet de eieren op steeltjes op een blad tussen de bladluizen. Op die manier zijn de eieren veilig voor mieren die ook tussen de bladluizen rondlopen, maar dan met een heel andere reden. Bladluizen zuigen plantensap op, waarbij het ze vooral gaat om de eiwitten uit dit sap. Logisch, want een bladluis “op stoom” kan aan de lopende band andere bladluizen “produceren”, tot één per dag, en daar zijn bouwstoffen (eiwitten dus) voor nodig. Plantensap bestaat echter voornamelijk uit suikers die de luizen in de vorm van honingdauw uitpoepen. Daar zijn mieren weer verzot op en de bladluizen worden als een soort vee bewaakt tegen ongenode gasten als gaasvliegen en lieveheersbeestjes. Maar misschien zijn gaasvliegeieren ook wel gewoon lekker, wie zal het zeggen.

Op de laatste foto een gaasvliegenei op steeltje, eveneens van het internet gehaald. Van de volwassen insecten valt tot slot niets te duchten. Die eten wat stuifmeel en honingdauw en charmeren een enkele fotograaf met hun betoverende gouden oogopslag..