Het is momenteel ‘Oranje boven’ in het Panbos. Er zijn hier de afgelopen week meerdere Oranjetipjes gemeld. Zoek naar zonnige plekjes langs de bospaden waar Look-zonder-look staat, de favoriete waardplant van het Oranjetipje. Op vrijdag 26 april zagen Truus van Duijvenboden (mijn vrouw) en ik twee mannetjes en een vrouwtje. Het vrouwtje zat stil, maar een van de mannetjes bleef opgewonden en een beetje irritant boven haar fladderen. Omdat het vrouwtje haar achterlijf omhoog stak, dachten wij dat er paring zou volgen. Dat bleek echter niet zo; het mannetje droop af. De Vlinderstichting meldt op de website dat het vrouwtje haar achterlijf omhoog steekt ten teken dat ze al gepaard heeft. Als dat zo is, dan kunnen we er van uit gaan dat er bevruchting heeft plaatsgevonden en dat er eitjes gelegd gaan worden op de Look-zonder-look-planten, die hier volop staan.
Naar verwachting kunnen we hier dus volgend jaar weer Oranjetipjes zien. Mits er niet gemaaid wordt en de strooisellaag niet al te rigoureus wordt opgeruimd. Oranjetipjes worden als vlinder nog geen maand oud. Je moet dus snel zijn als je ze dit jaar nog wil zien! De uit de eitjes gekomen rups eet van de Look-zonder-look. De rups wordt al in juni een pop en die verblijft het hele ‘winterhalfjaar’, dus van juni tot eind april (tien maanden!), in die strooisellaag.
Gaat het Oranjetipje een glorieuze toekomst tegemoet in Berkheide en de Coepelduynen? Krijgt het ‘Oranje boven!’ wat meer cachet als ook bij ons rond Koningsdag alom de Oranjetipjes tevoorschijn komen? Als we de ontwikkeling van het aantal waarnemingen zien zou je zeggen van wel. Zelf zag ik mijn eerste Oranjetipjes rond Katwijk pas na de eeuwwisseling. Dat klopt wel met wat de Atlas van de Nederlandse dagvlinders van Tax (1989) zegt, namelijk dat het Oranjetipje in het duinlandschap aan de Zuid-Hollandse kust bijna volledig verdwenen is. De Dagvlinders van Nederland (Vlinderstichting 2006) signaleert bijna twintig jaar later een uitbreiding in de duinen.
Op waarneming.nl komen we uit de negentiger jaren maar een enkele waarneming tegen van een Oranjetipje in ons waarnemingengebied. Dit is natuurlijk maar een indicatie, omdat zeer waarschijnlijk lang niet alle waarnemingen van toen al in die database zijn gezet. In het voorjaar van 2005 nam ik aan de rand van de Coepelduynen (langs het Zwarte Pad achter de Van de Bergstichting) tot mijn grote verrassing op een dag een tiental Oranjetipjes waar. In de jaren daarna echter kwam ik ze niet meer tegen. Hoewel hier in later jaren af en toe weer Oranjetipjes werden gezien ligt het zwaartepunt van de waarnemingen nu absoluut in Berkheide, en meer specifieker het Panbos, inclusief de bermen van de provinciale weg Katwijk-Wassenaar.
Foto’s: Truus van Duijvenboden – Pan van Persijn, Katwijk, 26 april 2019
Vrouwtje Oranjetip
Mannetje Oranjetip
Vrouwtje met opgestoken achterlijf, wijst daarmee mannetje af
In de binnenduinrand van de duinen bij Burgh-Haamstede (Schouwen-Duiveland), om precies te zijn in een achtertuin vlogen volop Oranjetipjes rond, goed nieuws uit Zeeland dus 🙂