Van Rolf Roos, die bezig is met het boek ‘Bloeiende Duinen’ (zie http://www.bloeiendeduinen.nl/) ontving ik een leuk artikeltje uit het Algemeen Handelsblad van 11 april 1940. Het gaat over de ingebruikname op de voorafgaande dag van de eerste duinbevloeiing in Nederland (wat tegenwoordig duininfiltratie wordt genoemd). Dat gebeurde in de vallei Kleine Berkheide. Voor het artikel zie https://www.delpher.nl/nl/kranten/view.
De verwachtingen voor natuur en landschap waren hooggespannen! Onder het geruststellende kopje “Natuurschoon niet geschaad” lezen we: “Bij de uitvoering der werken is er op gelet, dat het natuurschoon niet wordt geschaad. De doorgravingen voor buisleidingen en kanalen zijn niet recht maar in overeenstemming met de duinvorming gehouden. De waterpartijen zullen het landschap stellig verfraaien, de plantengroei zal tot de oorspronkelijke duinflora terugkeeren en voor een verdere doelmatig aangebrachte beplanting is of zal worden gezorgd.
Een gedeelte van de bevloeiingsterreinen kan worden drooggelegd, waardoor zon en plantengroei de stoppende laag van meegevoerde slib of algengroei zullen kunnen doen verweren.”
Op bijgaand kaartje uit circa 1950 staan alle hoofdrolspelers uit het artikel:
* de “bevloeiing duinen” (de huidige plassen 40-1 en 40-2);
* de “bevloeiing teellanden” (het westelijk deel van de Lentevreugd, dat ter gelegenheid van dit project werd afgezand)
* de “Grote Wetering”, de toenmalige leverancier van het infiltratiewater;
* de sloot van de Grote Wetering naar de teellanden, en in het verlengde daarvan de wateraanvoer naar de duinbevloeiing;
* het “Open Kanaal / III”, de huidige Winning 3.
Bijgaand reliëfkaartje met de huidige situatie rond Klein Berkheide laat o.a. zien:
* plas 40-1 (de grote groene ‘vlakte’),
* oost daarvan, naar rechtsonder: de doorsnijding voor de toenmalige wateraanvoer;
* linksonder: winning 3, die ondanks de gedeeltelijke opvulling met zand in 1998 nog steeds een zeer diepe kerf in het landschap is.
Zie in het boek Bijzonder Berkheide de hoofdstukken 27 (over waterwinning), 36 (over Klein Berkheide) en 44 (over Groot Berkheide) voor meer info.
Fascinerend, 10 april 1940! De wereld om ons heen staat in brand, Denemarken is net bezet, de engelsen zijn in de zeeslag bij Noorwegen verwikkeld en bij ons is “business as usual”: er vindt een bevloeiing plaats, een brug wordt aangevaren, een atelier gaat in vlammen op, de koningin krijgt haar pakje grasboter en o ja, de bezorging van de krant laat wat te wensen over, hiervoor excuses…