We hebben het broedseizoen al weer een tijdje achter ons, en op dit moment worden de tellingen van alle 22 kavels van Berkheide, Lentevreugd en de Coepelduynen door Ben nagekeken. Niet omdat er zo slecht geteld wordt, maar wij maken gebruik van de telmethode van het Broedvogel Monitor  Project van het Sovon. Berkheide neemt (samen met zuiderbuur Vogelwerkgroep Meijendel) hier een aparte positie in, omdat de te tellen kavels tegen elkaar liggen. Daardoor ontstaan er allerlei randeffecten die naderhand gecorrigeerd moeten worden. (Grote) vogels trekken zich immers weinig aan van onze bedachte grenzen. Zo ook de Aalscholver. Deze kolonievogel broedt bij ons in bomen op (schier-)eilandjes. De Aalscholver heeft hier een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. We hebben jaren gedacht dat deze soort de algemeenste vogel zou worden in Berkheide, algemener dan de Fitis en de Grasmus. In 2010 startte een kleine kolonie in het zuiden, maar inmiddels zijn er drie forse kolonies. Hieronder staan de aantallen van de afgelopen 10 jaar:

En wat blijkt nu? In 2019 konden we nog zeggen dat alleen de zuidelijke kolonie kromp, naar aangenomen omdat veel van de bomen daar langzamerhand bezweken onder de “aalscholverlast”. Dit jaar zien we dat alle kolonies afnemen in grootte. Waar zou dit aan kunnen liggen? Is het aantal bomen beperkend doordat de aalscholvers ze door hun uitwerpselen laten afsterven? Daar kan in ieder geval bij de kolonies “Centrum” en “Noord” geen sprake van zijn, omdat deze nog relatief jong zijn. Is de hoeveelheid vis beperkend? Zou kunnen, maar dan zou de oorzaak buiten de duinen liggen, want de Aalscholvers vliegen elke dag in een rechte streep naar zee om vis te vangen.

De achteruitgang komt enigszins overeen met de landelijke trend. Sovon schrijft hierover dat de grootste concentratie aan Aalscholvers in het IJsselmeergebied te vinden is, maar dat de populatie daar sinds de jaren ’90 niet meer groeit. Elders, met name in de Wadden, het Deltagebied en de duinen, namen de populaties in dezelfde periode sterk toe, maar in de laatste jaren stabiliseert dit, waarbij het aantal kolonies nog wel toeneemt, maar de kolonies nemen in grootte af.

Ik ben benieuwd wat 2021 gaat brengen.

Aalscholvers in Berkheide. Foto: Gerrit van Ommering