Afgelopen week is de jaarlijkse maaibeurt in de Dorendel en de Vrieze Wei uitgevoerd.
Dit maairegiem is ingesteld omdat door de overvloedige bemesting door de stikstofdepositie de karakteristieke akkertjes vergrasten en verstruikten. Inmiddels is dit jaarlijkse maaien een onderdeel geworden van het PAS en is het prominent in het N2000-beheerplan opgenomen.
De grote vraag is…. heeft dit maaien effect gehad en bijgedragen aan het verbeteren en in stand houden van dit vroeger zo fraaie voorbeeld van de duingraslanden van het zeedorpenlandschap? Helaas heeft geen monitoring van de effecten van dit jaarlijkse maairegiem plaatsgevonden.
De Werkgroep Berkheide heeft vastgesteld, dat in ieder geval de verdere vergrassing en verstruiking is tegengehouden. Maar ook vastgesteld dat het jaarlijkse maaien ook een groot negatief effect heeft gehad op de kwaliteit van dit zeedorpenlandschap. Veel voorheen talrijk voorkomende en kenmerkende soorten van deze duingraslanden zijn verdwenen of ernstig gedecimeerd. Tot het eind van de vorige eeuw werden er jaarlijks tussen de 200 en zelfs maximaal 635 exemplaren van de Blauwe Bremraap geteld. Nu ben je al blij als je er één vind. En probeer er nog maar eens een Wilde Peen, Kraailook of Bitterkruid Bremraap te vinden.
Het is een bekend gegeven dat dit soort vegetaties beter gefaseerd gemaaid kunnen worden. Het bureau Waardenburg schreef in het rapport Cantineweg over het als mitigatie ingevoerde maairegiem bij de Scouting, dat dit niet jaarlijks, maar gefaseerd moest worden doorgevoerd om de bijzondere vegetatie niet dood te maaien en ieder jaar te beoordelen of in dat jaar maaien noodzakelijk is. Dat advies van Waardenburg is bij de scouting niet opgevolgd, er is gewoon ieder jaar gemaaid, met als gevolg dat de kwaliteit van dat gebiedje ernstig is teruggelopen en de oppervlakte Rimpelroos is verdrievoudigd.
Ook in de Vrieze Wei en vooral Dorendel wordt structureel jaarlijks gemaaid, wat veel kwaliteitsverlies heeft opgeleverd. Afgelopen jaar is door het droge weer het gras in grote delen van de Dorendel amper gegroeid. Waarom dan toch maaien? Omdat dit nu eenmaal volgens het programma moet? Verstruiking en vergrassing kan prima worden tegengegaan door maar één keer per 2 of 3 jaar te maaien. Of door drukbegrazing met schapen, liefst gescheperd. Beide zijn veel beter voor de kwaliteit van die bijzondere duingraslanden en kwaliteitsbehoud en verbetering is voor de beheerders een dwingende Natura 2000 opgave.
We hebben dit al meerdere keren naar Dunea en Staatsbosbeheer gecommuniceerd, maar tot nu toe zonder resultaat. De een wijst naar de ander en visa versa.
Hopelijk heeft deze oproep wel resultaat.
Vochtige landjes moeten jaarlijks worden gemaaid, anders groeien ze dicht met struiken (vooral Kruipwilg en Duindoorn).
Voor dicht begroeide droge landjes (zoals het landje waar Hondskruid groeit) is jaarlijks maaien ook gewenst, tegen vergrassing.
Schaars begroeide droge landjes hoeven niet of niet jaarlijks te worden gemaaid.
Rimpelroos wordt niet bevorderd of weggepest door maaien, tegengaan daarvan vereist andere maatregelen. In het landje bij de scouting stond dit jaar zeer veel Bitterkruidbremraap en Nachtsilene.